Wyniki prac wykopaliskowych

Wyniki Badań

Osada łowców fok zajmuje dziś teren bezpośrednio przylegający do Zatoki Puckiej, nazywany Cyplem Rzucewskim lub Kruszwicą. Pierwsza osada założona została na stoku kępy, opadającym łagodnie w kierunku zbiornika wodnego (jeziora lub zalewu), który istniał na terenie obecnej Zatoki Puckiej. Łagodny stok pozwalał na terasowe rozplanowanie osady, uformowane stopnie miały ok. 5 m szerokości. Na nich stawiano domy słupowe. Przestrzeń między wbitymi w ziemię palami drewnianymi uszczelniano gałęziami. Szerokość domów nie przekraczała 3 metrów, a długość przystosowana była do wielkości terasy. Paleniska wewnątrz domów były owalne albo prostokątne. Bardzo często wokół nich znajdują się ości i łuski rybie oraz kości zwierzęce. W osadzie wyróżnia się tzw. część mieszkalna. W jej obrębie obrabiano krzemień, bursztyn i kości, kamień zaś w części osady przylegającej bezpośrednio do brzegu jeziora lub zalewu.
Odkryto m.in. pracownię wytwarzania siekier kamiennych – duże głazy kamienne, na powierzchni których szlifowano drobne i średnie kamienie, z których w późniejszych fazach obróbki powstawały siekiery. Rozplanowanie głazów i duże ilości drewna wskazują na prowadzoną w tym miejscu obróbkę łodzi – dłubanek . Jest to jedyne takie miejsce odkryte w obrębie osad z epoki kamienia, nad południowym Morzem Bałtyckim. Wokół głazów rozrzucone są kamienie, wśród których znaleziono pięćdziesiąt siekier w różnych fazach obróbki ; niektóre okazy były wielokrotnie naprawiane. Siekiery kamienne właśnie i drobne narzędzia krzemienne były podstawowymi narzędziami pracy i broni. Narzędzia wykonywano z miejscowego krzemienia, zwanego jaskółczym chlebkiem, który do dziś występuje nad brzegiem morza, jako małe owalne otoczaki. Wyrabiano z niego małe drapacze i skrobacze do obróbki skór, drobne siekierki do obróbki bursztynu, po który wyprawiano się na teren dzisiejszych Żuław Wiślanych oraz grociki do strzał łuku. Precyzyjną obróbkę krzemienia widać właśnie na przykładzie grocików. Mają one kształty trójkąta, trapezu, liścia i serca, a na powierzchni widoczne są ślady załuskań. Większe narzędzia wyrabiano z krzemienia pasiastego, który wydobywane był w Krzemionkach Opatowskich, kopalni w Górach Świętokrzyskich. Krzemień ten przynoszono zapewne w formie dużych siekier. Był to surowiec poszukiwany ze względu na wielkość brył, z których można było uzyskać większe narzędzia, m.in. wióry, służące jako noże. Zdobywanie pożywienia ułatwiało mieszkańcom Rzucewa dogodne położenie osady. W zalewie łowiono duże ilości ryb ; zachowane ości i łuski świadczą, że były to szczupaki, dorsze, sandacze, płocie i węgorze. Mieszkańcy Rzucewa wyprawiali się też na dalsze łowy morskie, za fokami. Duże ilości kości tych ssaków wskazują, że stanowiły one podstawę wyżywienia mieszkańców osady. Polowano na foki pospolite, szare, obrączkowane i grenlandzkie, na wyprawy wybierano się zapewne łodziami – dłubankami, zabierając kościane i rogowe harpuny.
Znano też podstawy prymitywnego chowu zwierząt, głównie świń i bydła. Bogaty zbiór naczyń glinianych świadczy, że plemiona okolic Rzucewa znajdowały się w zasięgu kontaktów kulturowych z plemionami obszarów Europy Środkowej i Zachodniej. Wśród tych naczyń znajdują się duże zasobowe do przechowywania zapasów, małe w kształcie rynienki, misy, wazy i amfory. Powierzchnie naczyń są bogato zdobione odciskami sznura, stempelka wyciosanego z drewna, odciskami piórka ptasiego, paznokcia lub zdobione listwami – paskami, karbowanymi odciskami palców, naklejanymi na ścianki naczyń. Motywy zdobnicze naczyń, przede wszystkim amfory i naczynia z paskami – listwami plastycznymi, nawiązują do używanych przez plemiona zamieszkujące tereny Turyngii i północnej Szwajcarii. Puchary, zdobione liniami w kształcie jodełki, nawiązują do pucharów z terenu Skandynawii. W zbiorze naczyń są też charakterystyczne jedynie dla plemion rybacko-łowieckich południowego Bałtyku, przede wszystkim naczynia rynienkowate, pełniące funkcje lampek. Charakterystyczne dla naszej osady są duże naczynia zasobowe, na których, w miejscu uszu naklejono tzw. rożki.

Pokaż jako pokaz slajdów