Odkrycia Archeologiczne

Odkrycia archeologiczne

Od ponad 100 lat Rzucewo jest ważnym miejscem na mapie archeologicznej Pomorza. Stało się tak za sprawą odkrycia osady łowców fok pochodzącej z epoki kamienia (okres V – II tys. p.n.e.). Miejsce to jest obecnie przewodnim stanowiskiem do badań nad osadnictwem, gospodarką i rozwojem kulturowym zamieszkującym terenu nadmorskie w epoce kamienia.

Pierwsi odkrywcy

W 1894 roku, nauczyciel Meyrowski z Rzucewa w czasie wycieczki szkolnej, w pobliżu brzegu morskiego znalazł fragmenty naczyń glinianych i narzędzia z krzemienia. Zebrane zabytki przekazał do ówczesnego Muzeum Prowncjonalnego w Gdańsku. Już w tym samym roku dyrektor muzeum Hugo Conwentz przeprowadził w tym samym miejscu pierwsze, rozpoznawcze badania wykopaliskowe.

Hugo Wilhelm Conwentz, dyrektor Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku, pierwszy badacz stanowiska w Rzucewie

Uzyskał wtedy bogaty zbiór naczyń glinianych, drobne narzędzia z krzemienia i kamienia, a także kości zwierzęce. Zwrócił uwagę na bogate zdobnictwo naczyń glinianych, precyzję wykonania narzędzi krzemiennych, a także na duże ilości kości, które zalegały w tych samych warstwach ziemi, co zabytki. Uwagę H. Conwentza, który był także botanikiem i orędownikiem ochrony przyrody na terenie Gdańska, zwróciły szczątki różnych gatunków fok. Uznał, że mieszkańcy odkrytej osady byli rybakami i łowcami. Wyniki swoich badań opisał w corocznie wydawanych sprawozdaniach muzeum. Trzydzieści lat później, na odkrycia w Rzucewie zwrócił uwagę profesor Józef Kostrzewski i przeprowadził, w latach 1927 – 1929, badania wykopaliskowe osady.

Józef Kostrzewski, twórca terminu kultura rzucewska

W trzyletnich badaniach brali udział pierwsi studenci archeologii Uniwersytetu Poznańskiego, m.in. późniejszy profesor Konrad Jażdżewski, niestrudzony badacz Gdańska, profesor Zdzisław Rajewski, później kierujący badaniami w Biskupinie i dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.

 Profesor Konrad Jażdżewski, kronikarz rzucewskich badań w latach 1927 – 1929

 Ekspedycja Uniwersytetu Poznańskiego w Rzucewie w czerwcu – lipcu 1929 r., wśród uczestników Konrad Jażdżewski, ówcześnie student III roku

Wyniki badań wykopaliskowych stały się dla J.K. Kostrzewskiego podstawą do wprowadzenia do literatury archeologicznej terminu kultura rzucewska. Oznacza on zespół zabytków archeologicznych, takich jak : ceramika, wyroby krzemienne i kamienne, charakterystyczną zabudowę osad, typowych dla plemion rybacko-łowieckich żyjących w III i II tysiącleciu p.n.e. nad Zatoką Pucką, Gdańską i Zalewem Kurońskim. Materiały z Rzucewa spotkały się z dużym zainteresowaniem archeologów z krajów nadbałtyckich. Opublikowane w 1939 roku (praca magisterska) przez Jana Żurka, weszły do dorobku polskiej archeologii okresu międzywojennego.

W 1984 roku Muzeum Archeologiczne w Gdańsku podjęło badania wykopaliskowe, które trwają do chwili obecnej.

 

Autor tekstu: Danuta Król (Muzeum Archeologiczne w Gdańsku)