Wystawa o Janie Żurku – autorze pracy o rzucewskiej osadzie

„Jan Żurek – człowiek, archeolog, nauczyciel” – wystawa czasowa, dostępna od 25 stycznia do 22 kwietnia 2022 roku.
Autorzy wystawy: Danuta Król – archeolog oraz dr Jan P. Dettlaff – dyrektor Ośrodka Kultury, Sportu i Turystki w Gminie Puck. Kuratorzy: Danuta Król, Jan P. Dettlaff, Olgierd Felczak.
Miejsce: Spichlerz „Błękitny Baranek” (ul. Chmielna 53, Gdańsk) – sala konferencyjna na parterze.
Wstęp na podstawie biletu do „Błękitnego Baranka” w godzinach otwarcia Spichlerza.

Archeologia ma swoją historię. Na jej kartach zapisali się ludzie wyjątkowi, choć znani tylko wąskiemu gronu specjalistów. Wystawa poświęcona Janowi Żurkowi (1908–1992) przypomina o archeologu, który spopularyzował wykopaliska w Biskupinie i napisał ważną pracę naukową o odkryciach w Rzucewie.
Jan Żurek należał do pokolenia, którego studia i początki pracy zawodowej przypadły na okres międzywojenny. Archeologię studiował w Uniwersytecie Poznańskim. Swoją pracę magisterską zatytułował: „Osada z młodszej epoki kamiennej w Rzucewie, pow. wejherowski i kultura rzucewska”; napisał ją i obronił w 1938 roku. Szesnaście lat później opublikowano skróconą wersję tej pracy, którą badacze epoki kamienia na Pomorzu przywołują wielokrotnie w literaturze przedmiotu.
Praca magisterska Żurka została szczęśliwie odnaleziona w powojennych gruzach jego warszawskiego mieszkania. Na uratowanym maszynopisie widać odręczne komentarze pochodzące od dwóch osób: autora, Jana Żurka oraz promotora, prof. Józefa Kostrzewskiego. Ten szczególnie cenny egzemplarz można zobaczyć na wystawie dzięki uprzejmości państwa Doroty i Marka Seydów, którzy użyczyli archiwalia ze swoich zbiorów.
Wystawa ukazuje Jana Żurka jako: studenta pobierającego nauki u wybitnych profesorów (Kazimierza Tymienieckiego, Józefa Kostrzewskiego, Zygmunta Zakrzewskiego), uczestnika badań wykopaliskowych w Biskupinie, autora pierwszego „przewodnika” po biskupińskich wykopaliskach, nauczyciela i społecznika w czasach powojennych.
Osoby zainteresowane działalnością Jana Żurka mogą sięgnąć po artykuł w „Pomoranii Antiqua”, t. XXIX, wydanej przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku.
Pierwsza edycja tej wystawy była prezentowana w Parku Kulturowym – Osadzie Łowców Fok w Rzucewie, czyli w miejscu, o którym Jan Żurek pisał, choć nie zdołał do niego dotrzeć.

Dokumenty archiwalne wystawione w gablotach pochodzą z prywatnych zbiorów państwa Doroty i Marka Seydów. Autorzy wystawy składają serdeczne podziękowania państwu Seydom za okazaną życzliwość i bezinteresowne zaangażowanie w opiekę nad pamięcią historyczną pomorskiej społeczności.
Redakcja i fotografie Marcin Fedoruk